Voor sommige mensen is het ‘even snel’ gedaan, voor anderen een bron van frustratie: afval verkeerd of op het verkeerde moment buitenzetten. Het kan gaan om vuilniszakken naast een volle container plaatsen of een oude koelkast op de verkeerde dag als grofvuil aan de straat zetten. ‘De vuilnisman ruimt het toch wel op.’ Maar tegenwoordig staan hier hoge boetes op.
Boetes voor afval naast de container
In verschillende gemeentelijke verordeningen wordt het ophalen van huisvuil geregeld. Overal in het land is er een duidelijke lijn zichtbaar: zogenaamde ‘naastplaatsingen’ worden niet meer getolereerd. Dit is een formeel woord voor het plaatsen van vuilniszakken of grofvuil naast een volle container.
Wie de lokale regels goed bekijkt, ziet dat de boetes stevig zijn. Gemiddeld bedragen deze boetes ongeveer 100 euro per overtreding. Vuilnis zomaar op straat gooien wordt nog strenger bestraft, gemiddeld met 150 euro. Het is dus beter om je aan de regels te houden.
Verschillende gemeentelijke afvalophaalmethoden
In heel Nederland is het ophalen, verwerken en scheiden van afval iets anders geregeld. In sommige gemeentes worden vuilniszakken nog op een vaste dag buiten gezet en opgehaald, zoals in de hoofdstad met zijn vele deelgemeentes. Maar dit geldt lang niet overal. Ook de ondergrondse afvalcontainer is veelvoorkomend, vooral in grote steden.
Veel gemeenten werken met containers (voor restafval, glas en GFT-afval) die bewoners op een vaste dag aan de straat moeten zetten. In sommige gevallen moeten vuilniszakken op een bepaald tijdstip aan een paal worden opgehangen, zodat ratten er niet bij kunnen. Ondanks de verschillen, delen alle systemen vaste tijdstippen en plekken om afval te plaatsen.
Waarom gooien mensen hun afval verkeerd weg?
Bewoners willen hun stinkende (GFT) huisvuil niet graag mee terug naar huis nemen als de container vol blijkt te zijn. Niet iedereen heeft een schuurtje om het tijdelijk op te slaan. Voor veel gemeenten is niets doen geen optie, dus halen ze het afval toch maar op.
Vaak willen ze voorkomen dat goed gedrag wordt gestraft. Daarbij is ons afvalsysteem voor mensen die de taal niet machtig zijn, zoals Oost-Europese arbeidsmigranten, niet altijd duidelijk. Hier valt op het gebied van communicatie nog veel te winnen.
Wat gebeurt er als u uw afval verkeerd aanbiedt?
Als u uw afval verkeerd aanbiedt, kunt u dit snel merken. Veel gemeenten werken met buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) die verkeerd geplaatste vuilniszakken openen en de inhoud controleren. Vinden ze een adres op een oude envelop, dan krijgt de overtreder een bezoekje aan de deur voor een kort corrigerend gesprekje met uitleg.
Soms wordt er een kaartje door de brievenbus gegooid. Ook krijgt de overtreder de kans om schriftelijk uit te leggen waarom het afval verkeerd was aangeboden. Als deze uitleg niet wordt geaccepteerd, volgt een boete. Bezwaar maken is altijd mogelijk.
Specifieke regels in Den Haag
De gemeente Den Haag is bijzonder duidelijk in haar afvalregeling. Daar mag huisvuil niet:
– Te vroeg buiten worden gezet: voor 22.00 uur de dag voor de ophaaldag
– Te laat buiten worden gezet: na 7.45 uur op de ophaaldag
– Op of naast een container worden geplaatst
– Elders worden neergezet dan aan de rand van de stoep of op de aangewezen huisvuilplaats
– Zonder afspraak grofvuil op straat worden gezet
Wie in Den Haag op heterdaad wordt betrapt, krijgt direct een boete. De stad wil per se haar imago van ‘mooie stad achter de duinen’ behouden. In 2023 bedraagt de boete 199,57 euro per overtreding, wat het dubbele is van de boetes in andere gemeenten.
Cameratoezicht helpt bij overtredingen
U vraagt zich misschien af hoe een opsporingsambtenaar te weten komt wie een oude koelkast te vroeg of te laat heeft aangeboden als grofvuil? Soms zijn het buurtgenoten die hierover klagen. In sommige gemeenten waar ongeoorloofd vuilnis een groot probleem is, wordt cameratoezicht ingezet. Zo is de dader eenvoudig vast te stellen, die dan een bezoekje van de boa kan verwachten.
Hardnekkig probleem ondanks maatregelen
Ondanks boa’s, camera’s en boetes blijft het verkeerd deponeren van afval een hardnekkig probleem. In Tiel gebeurt het bijvoorbeeld nog steeds heel veel, zoals NRC onlangs rapporteerde. Dagelijks ligt er wel tussen de 400 en 1.000 kilo illegaal gedumpt afval.
In Rotterdam probeert de gemeente duidelijk te maken dat grofvuil na een belletje kosteloos kan worden opgehaald door de gemeente. Daar gaan ze naast straffen ook voor belonen: mensen die het goed doen, worden extra in het zonnetje gezet.